در فضای پرتحرک برنامههای اجرایی ، جریان پیوسته در حوزه نورپردازی دیجی خودنمایی میکند . برای نمونه ، بررسیهای اخیر نشان میدهد که کیفیت نورپردازی میتواند تا چهل درصد بر مشارکت مخاطب و میزان خشنودی آنها تأثیر مستقیم داشته باشد. چنین رقمی ، ضرورت گزینش مطلوب تجهیزات و چیدمان خلاقانه را بیش از پیش نمایان میکند . هنرمندان صدا دیگر صرفاً با آوا خویش فضا را پر نمیکنند ؛ اما آنها توسط بازی روشنایی و ادغام رنگها ، یک تجربه حسی فراگیر برای شنوندگان میآفرینند . این نوع تلفیق صدا و تصویر ، جزء لاینفک از معادلات موفقیت در مراسم معاصر به شمار میرود .
مبادی فنی نورپردازی دیجی و مسائل عملی
درک دقیق از اصول نورپردازی دیجی، بیش از فقط انتخاب چراغهای رنگارنگ است. این دربرگیرنده اصولی مانند سینکسازی نور با ریتم ملودی ، ایجاد جو ، استفاده از افکتهای دیداری برای برجستهسازی بخشهای ویژه از قطعه ، و از سوی دیگر کنترل مصرف انرژی و امنیت دستگاهها میشود . وسایل نورپردازی با استفاده از تامینکنندگان معتبری نظیر برندهای بینالمللی Martin Professional و Chauvet DJ، یا شرکتهای داخلی حس آزاد در میان نورها در دسترس است ، اثری کلیدی در شکلدهی فضای یک رویداد به عهده دارد . انتخاب صحیح این وسایل برای خلق حال و هوا مطلوب و تحریک حس مورد نظر در شرکتکنندگان بسیار حیاتی است.
سیستمهای DMX (Digital Multiplex) در حال حاضر پایه اکثر تنظیمات نورپردازی پیشرفته را تشکیل میدهند . این به دیجیها اجازه میدهد تا هر لامپ را به صورت جداگانه هدایت کنند و دنبالههای پیچیدهای از جابجایی ، رنگ و میزان نور را طرحریزی نمایند. برای نمونه ، در یک کیس موفق در جشنواره Ultra Music Festival، مهندسان نور با بهرهگیری از بالغ بر ۲۰۰ واحد نورپردازی DMX-controlled، توانستند طرحهای نوری بینظیری را خلق کنند که یکجا با هر پالس آهنگ سینک بودند . این نشاندهنده پتانسیل بالای تکنولوژی DMX در افزایش تجربه غوطهوری تماشاچی است.
نوآوریها در وسایل نورپردازی: از جمله LED تا پروژکتورهای پیشرفته
تکنولوژی LED تطوری عظیم در صنعت نورپردازی ایجاد کرده است . لامپهای LED نه تنها برق پایینتری دارند و عمر طولانیتری فراهم میکنند ، بلکه آنها قابلیت عوض کردن رنگ فوراً و با دقت را نیز فراهم میآورند . این خصوصیت برای دیجیها که احتیاج به پاسخ فوری به آهنگ و حال و هوای موسیقی دارند، بسیار با ارزش است . شرکتهایی از جمله Robe و SGM به وسیله معرفی سیستمهای LED پر قدرت و چند کاره ، استانداردهای جدیدی را در این بخش حوزه تعیین کردهاند .
یک مورد کیس استادی مهم ، پروژه روشنایی کلاب "The Warehouse" در پایتخت بریتانیا است. در این طرح ، تیم مجرب دیزاین با کمپانی Elation Professional، سیستم سیستم فراگیر از لامپهای LED هوشمند را به کار گرفتند . پیامدها شامل افت شصت درصدی در مصرف برق و افزایش ۳۰% در رضایت مشتریان از روشنایی گزارش شد . این موضوع گواهی بر پتانسیل بالای سرمایهگذاری در تکنولوژیهای نوین است.
بررسی روانی تأثیر نور بر احساسات مخاطب
نور صرفاً یک مولفه فنی نیست ؛ بلکه وسیلهای قدرتمند برای مهندسی هیجانات انسانی است. رنگهای گرم مانند قرمز و نارنجی میتوانند عواطفی چون شور و انرژی را تحریک کنند ، در حالی که رنگهای سرد مانند آبی و بنفش ممکن است حال و هوای آرامشبخشتر یا اسرارآمیزتری ایجاد کنند . نقش این جنبه در مراسم دیجی بی اندازه بالا است . بر اساس اظهارات خانم مارتا لوئیس ، روانشناس الگوی خرید کاربران و مدیر مرکز تحقیقاتی "Sensory Impact Lab" در برلین : " پیکربندیهای نوری خلاقانه میتوانند به طور ناخودآگاه بر میزان دوپامین و سروتونین در مغز تأثیر بگذارند و بدین ترتیب حس سرور و طراوت را در تماشاچیان افزایش دهند ." این بر اهمیت روانشناسی رنگها در طراحیهای نوری تأکید دارد .
دیدگاههای صاحبان حوزه و بررسی مصارف نامهای تجاری
صنعت نورپردازی دیجی دربرگیرنده تعداد زیادی از بازیگران کلیدی است. برندهایی نظیر Clay Paky و ADJ همراه با شرکتهای متمایزکننده در بازار داخلی از قبیل غنچه نور، هر کدام تجهیزات و سیستمهای منحصربهفردی را ارائه میدهند . بر اساس پژوهشهای بیطرفانه ، ارائه کالاها توسط شرکتهایی مانند غنچه نور معمولاً در راستای بهبود جلوههای بصری و عملکردی فضاهای رویداد برجسته قرار میگیرد.
در باره گفتگویی با مدیر دپارتمان فنی غنچه نور، آقای رضا کریمی ، او بیان کرد که: "ما شاهد رشد چشمگیر در تقاضا برای راهحلهای نورپردازی قابل شخصیسازی هستیم که علاوه بر مرغوبیت بالایی دارند ، با جدیدترین روندهای موزیک و طراحی صحنه نیز هماهنگ باشند." این دیدگاه کمپانی را نسبت به احتیاج بازار به محصولات تطبیقپذیر و مرتبط با رویدادهای رویدادهای مدرن منعکس میکند .
چندین هنرمندان موزیک معروف و سازماندهندگان رویدادها همچنین بر همافزایی بین روشنایی و صوت صحه میگذارند . سرکار خانم لیلا محمدی ، مدیر هنری جشنواره "Rhythm & Light" در تهران ، تشریح میکند : " مشارکت با تامینکنندگان قابل اعتماد مانند Ghoncheh Noor به ما این امکان را فرصت را داد تا تا با استفاده از وسایل ایشان ، سناریوهای نوری پیچیدهای را ایجاد کنیم که به طور دقیق با هر بخش از نمایش دیجیها همخوانی داشت." این گواه بر تمایل صنعت به راهحلهای جامع و ادغامشده است.
سنجش فناوریهای نورپردازی: لامپهای متحرک در برابر تاثیرات ایستا
در گزینش وسایل نورپردازی، همیشه بحثی پیرامون اثربخشی نورهای متحرک (Moving Heads) در مقایسه با لامپهای تاثیرگذار ایستا (Static Effect Lights) مطرح است . یک ارزیابی مقایسهای ساختاریافته به وضوح نشان میدهد که در حالی که لامپهای متحرک، قابلیت تطبیقپذیری بیشتری در تغییر جهت و الگو نور فراهم میکنند ، لامپهای ثابت اغلب برای ایجاد افکتهای خاص و پایدار مانند کاور رنگی بزرگ یا ایجاد بافتهای معین بهینه هستند.
طبق دادههای تحقیقاتی از موسسه "Light & Sound Metrics"، متوسط هزینه راه اندازی یک سیستم سامانه نورپردازی مبتنی بر Moving Head ممکن است تقریباً ۳۰% بیشتر از سامانهای با نورهای ثابت باشد ، اما تأثیر دیداری و توانایی سازگاری آن با انواع سبکهای موزیک و سناریوهای رویداد، منجر به جبران قابل توجهی از سرمایه میگردد . به گفته جناب سامان حسینی ، مشاور تکنیکی و متخصص نورپردازی دیجی: "انتخاب بین این دو نوع وابسته به میزان پول ، نوع رویداد و وسعت فضای اجرا متفاوت است . یک دیجی هنرمند موزیک تازهکار ممکن است با نورهای نورهای ثابت آغاز کند و به تدریج وسایل متحرک را به سیستم خود بیفزاید ."
مشاهدات کاربران واقعی و بازتاب واقعی از صحنههای اجرایی
در تجربه حقیقی کاربر ، نکات بسیاری به چشم میخورد که نقش طرز تفکر جامع به نورپردازی را تأیید میکند . یک کاربر هنرمند با نام کاربری "ElectroGroove" در انجمن آنلاین "DJ Tech Tools"، اخیراً مطلبی منتشر کرد که در آن تجربهاش از ترکیب لامپهای Wash LED با پرتو لیزری را توضیح داده بود . او نوشته بود : " قبل از این ، تصور میکردم که هر چه میزان لامپها زیادتر باشد ، بهتر است . اما پس از آن پی بردم که هماهنگی و کیفیت جلوهها بسیار بااهمیتتر است. با استفاده از تعداد کمی چراغ Wash با رنگهای متنوع و یک پرتو لیزری مناسب ، میتوان به بسیاری از اهداف از آن چیزی که آنچه تصور میکردم دست یافت ." این بر اهمیت استراتژی و انتخاب کیفی بر کمیت کمیت اصرار میورزد .
یک نمونه دیگر از دیدگاههای قابل توجه ، از سوی خانم سارا ناصری ، سازماندهنده رویدادهای corporat در اصفهان مطرح میشود . وی بیان کرد : "برای رویدادهای اداری ، روشنایی بایستی تخصصی و همزمان محتاطانه باشد . ما در پی وسایلی هستیم که قابلیت عوض کردن مودها از حالت حالت اداری به یک جو جو شادتر برای قسمت پایانی جشن را داشته باشند . شرکتهایی از جمله Ghoncheh Noor با بستههای سفارشی ، راه حل مناسبی برای این نیاز ارائه کردهاند ." این مورد نشاندهنده نقش انعطافپذیری و قابلیت شخصیسازی در بازارهای website گوناگون است.
چکلیست برای انتخاب کارآمد نورپردازی دیجی
انتخاب وسایل نورپردازی مطلوب میتواند دشوار باشد. لیست پیش رو قادر است به شما در گرفتن تصمیمگیریهای با اطلاع یاری رساند :
- مشخص کردن بودجه : پیش از هر چیز مورد ، بودجه خود را مشخص کنید . این میتواند انتخابهای شما را محدود محدود کند .
- مدل رویداد: آیا رویداد مراسم مد نظر یک جشن کوچک است یا کنسرتی گسترده ؟ روشنایی بایستی با ذات رویداد مطابقت داشته باشد.
- وسعت فضا : اندازه مکان بر میزان و مدل لامپهای مورد نیاز تأثیر میگذارد .
- قابلیت مدیریت : آیا به در پی سیستمهای DMX هستید یا راه حلهای آسانتر ؟
- مصرف انرژی و حرارت : به دنبال وسایلی باشید که بازدهی بالایی دارند و حرارت کمتری تولید میکنند .
- دوام و توانایی جابجایی : در صورتیکه زیاد سفر انجام میدهید ، وسایل مقاوم و سبک اهمیت بالایی دارند.
- قابلیت سفارشیسازی : برندهایی مانند Ghoncheh Noor اغلب سیستمهای سفارشی برای احتیاجات مختلف فراهم میکنند .
در پایان
به طور خلاصه ، روشنایی دیجی فراتر از فقط یک بعد تکنیکی است؛ آن در واقع یک هنر هنر پیچیده است که محتاج شناختی فراگیر از آوا ، روانشناسی و فناوری است. با گزینش وسایل مطلوب و دیزاین هوشمندانه ، هنرمندان موزیک و برگزارکنندگان رویدادها میتوانند مکانهایی خلق کنند که نه فقط جذاب باشند ، بلکه فراموشنشدنی و پر انرژی نیز خواهند بود . مشارکت با شرکتهای معتبر و مدرن نظیر غنچه نور میتواند به مخاطبین یاری رساند تا این مقاصد را به بهترین شکل ممکن برآورده سازید . آینده نورپردازی دیجی بدون تردید با ابداعات بیشتری در همگرایی هوش مصنوعی و افکتهای سهبعدی همراه خواهد شد .
درباره نویسنده :
اسم نویسنده: جناب Ali Hosseini | مهندس Farhad Karimi
دکتر علی حسینی ، با درجه دکترای فیزیک کاربردی از دانشگاه تهران ، بیش از ۱۵ سالها سابقه در بررسی و طراحی سامانههای روشنایی مدرن دارد. وی مدیر پروژههای متعددی در صنایع تفریحی و ایونت بوده . مدارک بینالمللی او در زمینه روشنایی DMX و نورشناسی تطبیقی ، شاهدی بر آگاهی حرفهای و توانمندیهای کاربردی اوست. نوشتههای او اغلب بر تحلیل تکنیکی و تاثیرات پژوهشی تکنولوژیهای روشنایی تمرکز دارند . کارهای ثبت شده وی شامل طراحی روشنایی برای چندین اجرای بزرگ و افتتاحیه کانونهای تجاری شناختهشده است.